IRYSY - cebulki i kłącza kwiatowe

Tą nazwą oznaczane są obecnie wysokie i średnio wysokie odmiany irysów niemieckich. Ich pochodzenie nie jest dokładnie znane, ale w hodowli nowych odmian przodują Amerykanie. Spośród ponad 1000 odmian trudno wyróżnić szczególnie wartościowe. Irysy wysokie (Barbata Elatior) mają pędy o długości ponad 70 cm, a pędy średnio wysokich (Barbata Media) osiągają 40-50 cm wysokości. Kwitnienie przypada w czerwcu. Podziemną częścią są grube, rozgałęzione kłącza.

Kosaćce kłączowe są mało wymagające. Obficie kwitną w miejscach słonecznych, ale mogą też rosnąć w półcieniu i tam kwitnienie jest nieco dłuższe. Gleba powinna być przepuszczalna, raczej sucha. Rośliny pozostawia się na kilka lat w tym samym miejscu i dopiero, gdy są nadmiernie zagęszczone trzeba kłącza wykopać, podzielić i przenieść do świeżo przygotowanej gleby. Dzielenie przypada po kwitnieniu, w drugiej połowie lata lub wczesną wiosną. Kłącza sadzi się poziomo, niezbyt głęboko, co 30-50 cm.

Irysty (łac. Iris) to piękne kwiaty o charakterystycznym kształcie i bogatej palecie kolorów. Są to rośliny cebulowe, które cenione są zarówno przez zapalonych ogrodników, jak i przez miłośników pięknych aranżacji w ogrodach. W dzisiejszym artykule dowiemy się jak uprawiać irysy w ogrodzie, w jaki sposób sadzić i pielęgnować te piękne kwiaty oraz jakie odmiany irysów są najlepsze do naszego ogrodu.

Jak sadzić irysy?

Sadzenie irysów to ważny krok w procesie uprawy tych pięknych kwiatów. Najlepiej jest sadzić irysy wczesną wiosną, kiedy gleba jest jeszcze wilgotna, ale dobrze odcedzająca. Przed sadzeniem należy wybrać odpowiednie cebulki irysów. Dobrze jest kupić je od renomowanego dostawcy, najlepiej holenderskiego, aby mieć pewność, że są to zdrowe i dobrej jakości cebulki.

Przygotowanie gleby pod irysy cebulowe jest również kluczowe. Gleba powinna być żyzna i przepuszczalna, aby korzenie irysów mogły się rozwijać prawidłowo. Przed sadzeniem należy wykopać odpowiednie dołki, w których umieścimy cebulki i posypać je ziemią. Ważne jest, aby nie sadzić cebulek zbyt głęboko - zazwyczaj najlepiej jest zliczyć cebulkę o około dwa razy jej wysokości.

Jak pielęgnować irysy?

Aby irysy mogły pięknie kwitnąć i rozwijać się w ogrodzie, należy o nie odpowiednio zadbać. Wczesną wiosną, po przebudzeniu irysów, można je lekko nawozić nawozem mineralnym, który dostarczy im potrzebnych składników odżywczych. Ważne jest również regularne podlewanie irysów, szczególnie w okresie kwitnienia. Gleba powinna być wilgotna, ale nie zalewana wodą.

Aby zapewnić porządek w ogrodzie, warto przycinać irysy po przekwitnięciu. Usunięcie przekwitłych kwiatów pozwala zapobiec rozwojowi chorób i stymuluje rośliny do produkcji kolejnych kwiatów.

Jakie odmiany irysów są najlepsze do ogrodu?

Na rynku dostępnych jest wiele różnych odmian irysów, które różnią się kolorem kwiatów, wysokością roślin oraz preferencjami co do warunków wzrostu. Jedną z najpopularniejszych odmian jest irys bródkowy (Iris germanica).

• Irys bródkowy charakteryzuje się eleganckimi i pięknymi kwiatami o różnych kolorach. Jest to roślina o łącznej wysokości około 70 cm, która nadaje się zarówno na rabaty, jak i na kwiat cięty. Kwiaty irysów bródkowych mają charakterystyczne nierówności na płatkach, które nadają im wyjątkowość.
• Irys cebulowy (Iris reticulata) to kolejna interesująca odmiana irysów. Jest to niska roślina o wysokości około 15 cm, która nadaje się zarówno do ogrodów skalnych, jak i do uprawy w pojemnikach. Kwiaty irysów cebulowych są bardzo dekoracyjne i często mają intensywne kolory, takie jak fioletowy, niebieski czy żółty.
• Irys kłączowy (Iris pseudacorus) to imponująca roślina o wysokości nawet do 150 cm. Irysy kłączowe mają okazałe kwiaty w kształcie tęczy, które prezentują się pięknie w ogrodzie. Często występują w różnych odcieniach żółtego i pomarańczowego. Wymagają gleby wilgotnej, dlatego doskonale nadają się do sadzenia nad oczkami wodnymi.
• Irysy holenderskie to odmiana irysów charakteryzująca się dużymi, jasnymi kwiatami o intensywnych kolorach. Są one szczególnie popularne ze względu na ich trwałość i odporność na zmienne warunki atmosferyczne.
  Podobnie jak inne odmiany irysów, irysy holenderskie kwitną latem, zazwyczaj od maja do czerwca. Kwiaty mają szerokie płatki o różnych odcieniach, od delikatnych pasteli po intensywne barwy, takie jak fiolet, niebieski, żółty czy biały.
• Irysy japońskie są uważane za symbole elegancji, prostoty i minimalizmu. Klasyczne irysy japońskie mają zazwyczaj wąskie i długie płatki, które tworzą białe, czarne lub brązowe pasy, dzięki czemu kwiaty te prezentują się bardzo delikatnie i subtelnie. Równocześnie są one wyjątkowo trwałe i odporne na warunki atmosferyczne. 
• Irysy niskie charakteryzują się krótkimi łodygami, które mogą mieć od kilku centymetrów do kilkunastu centymetrów długości. Mają małe liście zazwyczaj w kształcie igły lub łuskowate. Cechą charakterystyczną dla irysów niskich są również kwiaty, które rozwijają się pojedynczo na szczycie łodygi. Kwiaty mogą mieć różne kolory, takie jak purpura, róż, biały, niebieski lub żółty. Irysy niskie są również znane z tego, że rosną w wilgotnych siedliskach, takich jak bagna, torfowiska i tereny podmokłe. 
• Irysy syberyjskie to bardzo ciekawa odmiana Irysy syberyjskie to kwiaty należące do rodzaju Iris, które charakteryzują się silnymi, wytrzymałymi i odpornymi na ekstremalne warunki atmosferyczne (w tym na mróz) łodygami i liśćmi. Ich nazwa pochodzi od pochodzenia geograficznego - Sibirica, czyli Syberia.
  Irysy syberyjskie są bardzo popularne w ogrodnictwie ze względu na swoje duże, barwne i efektowne kwiaty o różnych kształtach i kolorach. Kwitną wczesną wiosną, tworząc piękne, delikatne aranżacje kwiatowe.

Podsumowując, irysy to piękne kwiaty, które warto posiadać w swoim ogrodzie. Są łatwe w uprawie i pielęgnacji, a ich efektowne kwiaty łącznie z różnorodnością odmian dodadzą uroku każdej aranżacji. Niezależnie od tego, czy postawimy na irysy bródkowe, syberyjskie, cebulowe czy kłączowe, będziemy cieszyć się ich pięknem przez wiele lat.